Gerrit Bokhorst (1895-1972)

Hendrik Gerrit Bokhorst, ter onderscheiding van zijn grootvader Gerrit genoemd, was de eerste zoon van Johan Bokhorst en Henrietta Otto. Op de Deventer Teeken- Academie, kreeg hij als leraar Bartus Korteling 1853-1930, één van de beste die dit opleidingsinstituut ooit gehad heeft. Gerrit deed in 1912 met goed gevolg MULO-examen om een jaar later het getuigschrift te verwerven van de Burgeravondschool. Om zijn educatie te voltooien, haalde hij in 1918 de akte Handteekenen op de Koninklijke Academie van Beeldende Kunst in Den Haag. Zoals in die tijd gebruikelijk, zal Gerrit volop meegewerkt hebben in het Deventer schildersbedrijf geleid door zijn vader en oom. In december 1923 huwde hij met de Deventerse Marijtje Scheeffer 1899-1984 (Marijke), telefoniste van beroep. Het echtpaar kreeg drie kinderen Henrietta Caesarine 1924-2012, Arnolde 1927-1937, die op tienjarige leeftijd overleed en Marijke Arnolde 1939-2005. Naast de organisatie van het reguliere schilderwerk, waren er opdrachten voor restauraties en andere kunstnijverheidactiviteiten. Na het overlijden van zijn vader Johan en oom Engelbartus kwam de organisatie op Gerrits schouders neer, één van de redenen dat er in 1942 een convenant met Herman Daniël Korteling 1898-1994 als medefirmant werd getekend. Korteling was al vanaf midden jaren twintig werkzaam bij de Bokhorsten en ook afkomstig uit een Deventer schildersbedrijf. Het decoratieve schilderwerk in het interieur van het rijksmonument de Grote Synagoge in Deventer werd in 1932 onder leiding van Gerrit voor het veertigjarig bestaan gerestaureerd. Dichter bij de beeldende kunst stond de restauratie van de prestigieuze vier evangelistenschilderijen van de Nederlandse Caravaggist Hendrick ter Brugghen 1588-1629 in het Historisch Museum te Deventer.

In het kielzog van oom Bart maakte Gerrit fraaie oorkonden en zo langzamerhand waren de Bokhorst brandglasramen zo bekend geraakt dat talrijke opdrachten konden worden aangenomen. Samen met Herman Korteling 1898-1994 werden onder andere in de Ned. Hervormde kerk in Diepenveen, de Ned. Hervormde kerk in Wesepe en de Regentessekerk in Apeldoorn ramen aangebracht. In het artikel De symboliek van lijn en kleur wordt de betekenis van de Apeldoornse ramen door Gerrit beschreven. Mede door deze activiteiten kreeg hij in 1938 het verzoek werkend lid te worden van het curatorium van het Instituut voor Protestante religieuze en kerkelijke kunst te Utrecht. Gerrit bekleedde diverse bestuursfuncties, van 1945 tot aan zijn overlijden in 1972 maakte hij deel uit van het bestuur van Verenging De Waag. Voor de serviceclub Rotary hield hij als lid van 1949 tot aan zijn dood maar liefst elf voordrachten. In 1941 deed hij mee met de competitie voor het ontwerpen van een grafmonument voor de directeur van de Deventer muziekschool, Jan Brugge 1882-1941. De jury honoreerde zijn ontwerp en het sculptuur werd door het Bokhorstatelier uitgevoerd. Naast al deze activiteiten vond hij toch nog de tijd voor autonoom werk, o.a. landschappen, hoewel dit vrije oeuvre niet groot is, zijn de tekeningen heldere en bijzonder, vooral een drietal met tekst uit de laatste oorlogsdagen uit de Tweede Wereldoorlog. Van zijn hand zijn tientallen menukaarten, en reclame- uitingen. Als signatuur gebruikte hij een klein gestileerd bokje om hiermee zijn werk van de andere Bokhorsten te onderscheiden. Veel genoegen beleefde hij in het zomerhuis in Epse om in de vrije natuur te schilderen, zoals ook zijn vader en oom in het verleden deden. Vaak trok hij zich terug op het terrein, waar hij naar hartenlust kon tekenen en schilderen. Hendrik Gerrit Bokhorst stierf in de zomer van 1972 en werd begraven op de Begraafplaats Steenbrugge. Bij gebrek aan opvolging kwam er na ruim een eeuw een einde aan een bloeiend en imposant schildersbedrijf, dat in Deventer en omstreken grote bekendheid verwierf.

Drs. Roel H. Smit-Muller, kunsthistorica