Op 30 juli 2011 overleed Wolter van Hasselt op de leeftijd van 68 jaar. Wolter -Van Hasselt geheten en úit Hasselt afkomstig- heeft in de lokale PvdA jarenlang actief meegedaan om de wereld duurzamer te maken. Aanvankelijk als kandidaat voor de gemeenteraad en later als lijstduwer voor de PvdA. Als hij zich in discussies mengde, was dat altijd vol overtuiging en passie. ‘Wees de verandering die je in de wereld wilt zien’, een spreuk van de grote vredelievende vrijdenker, ‘grote ziel’, Mahatma Gandhi past bij uitstek bij Wolter van Hasselt als het motto van een non-conformist pur sang, een troublemaker, een rebel, een inspirator. Niet alleen je eigen stoepje schoon vegen, niet huilen met de wolven in het bos, niet wachten op de juiste wind om te gaan varen. Een goede schipper vaart met elke wind de juiste koers en desnoods roei je soms even tegen de stroom in. En die koers van Wolter was helder: Leef duurzaam, want we hebben de wereld in bruikleen van onze kinderen.

Duurzaamheid wordt vaak verwoord in de drie P’s: People, Planet en Profit (de mensen, de planeet en geldzaken). De staat voor People. Wolter was betrokken bij alle mensen, maar bovenal bij mensen in de knel. Talloze mensen hebben bij hem aangeklopt. Werklozen, uitgeprocedeerde asielzoekers, ex-bajesklanten, mensen met taakstraffen, ontspoorden en buitengeslotenen. Hij keek dan niet naar iemands achtergrond of uiterlijk, hoe bijzonder die vaak ook waren. Hij keek ook niet naar hun beperkingen, maar naar hun mogelijkheden en kansen. Zorgzaamheid was een rode draad in zijn leven. In de gang bij hem en zijn partner hing een gedicht van Hans Andreus over ‘Anders zijn’.

 

De tweede P staat voor Planet. Met de liefde voor de natuur was Wolter geboren. Na de hoveniersopleiding in Zwolle ging hij aan het werk in Zwolle, onder de bezielende leiding van Gerard Mostert, een pionier op het gebied van gemeentelijk groenonderhoud zonder gifspuit. Gerard en Wolter hadden vlug een goede klik. Weg met de gifspuit in het openbaar groen van Zwolle. Sindsdien is de flora en fauna in het Zwolse openbaar groen de meest diverse in Nederland. Dat sprak Wolter aan. Misschien is het bij Gerard Mostert geweest, dat Wolter van dichtbij heeft ervaren hoe je soms een eigen en eigenwijze koers moet varen. Hoe je je kunt verzetten tegen misstanden. Bij misstanden stelde hij steevast de gewetensvraag: Dat kan toch niet zo? Goed dat Wolter dat keer op keer deed, want wat gebeurt er in je hoofd als je je mond houdt? In een gedicht van Remco Campert gaat het over ‘Verzet’.

 

De derde P staat voor Profit: de centen. Wolter had als principe dat de financiën geen probleem mogen zijn als het gaat om een goed plan. Er werd door Wolter dan ook nog wel eens geld uitgegeven dat er niet was. Op zijn kantoor hing een kaart met de mooie spreuk: Beter rood staan dan krap zitten. Hij kon van harte lachen om een gedicht van Toon Hermans, waarin de relativiteit van geld zo mooi wordt verwoord:

 

In Hasselt heeft Wolter talloze initiatieven genomen om de gemeenschap duurzaam te verbeteren. De kringloopwinkel ‘De Groene Circel’ in Hasselt, later ook de Wereldwinkel Hasselt. De Stichting Natuur en Milieu Hasselt, met zijn wilgenknotploeg, weidevogelgroep en landschapsbeheer. De themaweek Natuurlijk Hasselt, boordevol natuurbeleving . De Zwerfvuilopruimactie met de schoolkinderen. De bomenroute in het Van Stolkspark. Wereldmaaltijden op Wereld-Voedseldag. De strijd om het asielzoekerscentrum welkom te heten in Hasselt. De kerstbomen terugbrengactie voor de kinderen. De dierenwijde en de volière in Hasselt. Acties met plantjes voor de kinderen: wie kweekt de hoogste zonnebloem? Gratis vlinderstruiken die de kinderen thuis mochten planten. De Veldschuur ‘Bid en Werk’ bij de Olde Maten. Het organiseren van reizen met gehandicapten, voor mensen die meer wilden dan de gewone reisorganisaties konden bieden. In Balans, een project voor kansarmen op de arbeidsmarkt. Het Full Colour Festival Hasselt, muliticulti in het Van Stolkspark. De themaweek Natuurlijk Duurzaam, Wolter’s laatste grote project, waar hij gelukkig nog zo van heeft kunnen genieten.

Wat keer op keer opviel, was zijn energie en het inzetten van zijn netwer, als hij nieuwe plannen uitwerkte. Wolter bood hoop aan talloze mensen. Dat is een kenmerk van inspirerende leiders, het voorhouden van die betere toekomst. Hij zei wel eens bij een nieuw plan: de mensen waren erg enthousiast over mijn plannen en er is vast wel ergens een potje geld voor te vinden. Kijk eens wat een kansen hier liggen, ik ben al vast wat begonnen. Kun je me helpen, ik zoek nog iemand die…….nee, het kost niet zo veel tijd….. En zo werden talloze mensen geïnspireerd en meegezogen in zijn veelal woeste plannen, die, opmerkelijk genoeg, ook bijna altijd van de grond kwamen, vaak met veel moed en vasthoudendheid. Vaak werden succesformules vertaald naar andere plaatsen. Meerdere wereldwinkels in de regio zijn daar voorbeelden van. De zwerfvuilopruimactie is al in tientallen gemeentes inmiddels een mooie traditie. Diverse kringloopwinkels heeft Wolter helpen opzetten in de regio. Hij was de grote motor achter talloze initiatieven. Wolter kende geen hokjesgeest. Op zijn kantoor aan de Keppelstraat hing een kaart met de spreuk: Beter scharrelen dan hokken.

Wolters 65e verjaardag is groots gevierd en een mooie herinnering daaraan is het vriendenboek, met warme bijdragen van familie en vrienden. Er sprak veel liefde uit al die bijdragen. Prachtige verhalen vol van vitaliteit, energie en inspiratie. Je oogst wat je zaait, of zoals Wolter het zelf graag zei: ‘Wat je geeft, krijg je terug.’ Wolter was een gevoelsmens. Snel geraakt, kwetsbaar, invoelend. Vaak zei hij na een geslaagde actie: ‘Wat hebben we weer veel mensen in beweging gebracht en wat zijn daardoor mooie ontmoetingen ontstaan.’

In 2010 was Wolter door Nederland Schoon genomineerd voor de eretitel ZAPper-van het jaar (Zwerf Afval Pakker), vanwege zijn grote verdiensten in de strijd tegen zwerfafval. Wolter zou het prachtig vinden als iedereen die meer duurzaamheid wil, de moeite zou nemen om even door de knieën te gaan en zwerfafval in de vuilnisbak te stoppen.

‘Pater Familias, Ridder Wolter, Machtig Mooi Mens, Fagus Sylvatica Hasseltius, Rode Reus, Fantastische Vriend, bedankt voor al je nobele daden, bedankt voor je duurzame verbeteringen aan deze wereld en je blijvende inspiratie voor velen, want samen zijn we in staat om iets wat klein is, uit te laten groeien tot iets groots’.

Op dinsdag 3 april 2012b is bij educatief informatiecentrum voor natuur, cultuur, historie en archeologie De Veldschuur 'Bid en Werk' in het Staphorsterveld, nabij Hasselt, een herinneringsboom geplant, ter nagedachtenis aan Wolter van Hasselt, die op 30 juli 2011 overleed. Een groep van twintig familieleden en vrienden van Wolter heeft de boom geplant en even stil gestaan bij het feit dat Wolter het jaar tevoren was overleden. Wetende dat elk blad een keer van de boom valt, plantten zij een boom. De Veldschuur is een passende locatie voor deze herinneringsboom, omdat Wolter in de initiatiefgroep zat voor de bouw van de Veldschuur. Het initiatief voor het planten van deze boom is genomen door Staatsbosbeheer, Landstede en Landschap Overijssel, organisaties die jarenlang zeer intensief en succesvol met Wolter hebben samengewerkt. In 2011, ongeveer een jaar eerder, hadden ze Wolter verteld dat deze herinneringsboom geplant zou worden, ter nagedachtenis aan hem. Hij was zeer ontroerd en vereerd. Tijdens deze bijeenkomst werd het gedicht ‘De gestorvene’ van Ida Gerhard voorgedragen.

DE GESTORVENE

 

De keuze voor een herinneringsboom viel op de walnoot, die levert vruchtgebruik op en komt dus veel mensen ten goede. Helemaal in de geest van Wolter van Hasselt die altijd ruimhartig deed en waar nodig, soms veel noten op zijn zang had en bij gelegenheid ook harde noten durfde te kraken.

Om het gedachtegoed van Wolter van Hasselt levend te houden, hield Stichting Duurzaam Hasselt op 21 juni 2012 voor het eerst de ‘Wolter van Hasselt-lezing’ in de Veldschuur ‘Bid en Werk’. De avond begon met het nieuws dat ook Wolter van Hasselt sinds juni 2012 is opgenomen in ‘wieiswie’. De eerste Wolter van Hasselt-lezing werd gehouden door de inspirerende Paul Hendriksen, vriend van Wolter en de initiatiefnemer en voortrekker van het project met unieke, duurzame Aardehuizen in Olst. Paul had een hoopvolle boodschap in een tijd van crisis, krimp en kramp, want er groeit iets moois in Olst. Vereniging Aardehuis Oost-Nederland bouwt in Olst 23 Aardehuizen (koop- en huurwoningen), een gemeenschapshuis en een bezoekerscentrum. De drie P’s van duurzaamheid (People, Planet & Profit) worden hier optimaal nagestreefd. Er wordt gebouwd en gewoond in harmonie met de natuur, de bewoners van de Aardehuizen willen verbonden leven met elkaar en met hun omgeving. De toekomstige bewoners van de zelfgebouwde Aardehuizen zijn geen dagdromers maar realisten; realisten met een droom. Door het hergebruik van materialen bij de constructie en schone energiewinning is de CO2-uitstoot en dus het schadelijk effect op het milieu minimaal. Dit unieke project is baanbrekend en grensverleggend en daarmee een prachtige bron van inspiratie voor een duurzame toekomst. Voor meer informatie zie de website: www.aardehuis.nl

Zo werd het een inspirerend begin van een hopelijk duurzame reeks Wolter van Hasselt-lezingen.

(Deze tekst is gebaseerd op publikaties door Jan Haverkate over zijn vriend Wolter van Hasselt in Het Vuistje, het blad van de PvdA afdeling Zwartewaterland.)