J.H. Behrns (1803-1883)


Johannes Henricus Behrns werd in 1803 uit Duitse ouders geboren in Enschede. Hij werd opgeleid tot onderwijzer en werkte als zodanig in Oldenzaal. Hier trouwde hij in 1827 met Hermina Stemvers. Een jaar later werd hij benoemd tot lector in de nieuwe talen aan het Athenaeum te Franeker.
Behrns ontwikkelde zich tot een taalgeleerde, maar had ook belangstelling voor de wis- en natuurkunde. Hij doceerde Frans, Engels en Duits, maar bestudeerde ook (Oud)-Fries, Grieks, Latijn en de Angelsaksische en Scandinavische talen, en, niet verwonderlijk, zijn geboortetaal het Twents. In 1839 verscheen zijn Over de Twentsche vocalen en klankwijzigingen.
Behrns publiceerde veel wetenschappelijke artikelen. Voor de Overijsselsche Almanak voor Oudheid en Letteren van 1837 werkte hij een gedicht van de Duitser Uhland om in het Twents, en was daarmee de eerste die een gedicht in Twents dialect publiceerde.
Naast lector was hij ook bibliothecaris aan het Franeker Athenaeum, dat in 1843 werd opgeheven. Behrns werd leraar aan de Latijnse school, later Gymnasium, te Franeker.
In 1857 werd hij benoemd tot inspecteur van het lager onderwijs in Friesland. In deze functie genoot hij door zijn inzet en betrokkenheid landelijke bekendheid. Hij maakte zich verder verdienstelijk in de orde der vrijmetselaars. In een necrologie werd hij omschreven als 'door en door eerlijk, degelijk, eenvoudig, onbekrompen en enigszins fier van inborst'.

Bron: F.G.H. Löwik. De Twentse beweging: strijd voor Modersproake en eigenheid. Enschede, Van Deinse Instituut, 2003.

Zie verder Biografisch Portaal
Geboren:   05-01-1803 Enschede
Overleden:   05-03-1883 Franeker
Vader:   Johann Friedrich Behrns
Moeder:   Maria Gertrudis Menckhaus
Echtgeno(o)t(e):   Hermina Stemvers
Laatst bijgewerkt op:   27-02-2014