Gait Berk (1927-2006)
Gerhard Lambert Berk werd op 3 april 1927 geboren als middelste zoon van Jan Berk, directeur van de Koninklijke Emaillefabrieken, voorheen H. Berk en zoon, oftewel BK. Op het Kamper Gymnasium, waar hij onder meer les kreeg van de dichteres Ida Gerhardt en bevriend raakte met Henk van Ulsen, werd het al duidelijk dat hij niet was voorbestemd voor een loopbaan in het familiebedrijf, maar dat zijn talenten en interesses elders lagen.
En talent was er voldoende, alleen was het versnipperd. Het maken van keuzes was daardoor moeilijk, wat zijn loopbaan voor een belangrijk deel zou bepalen.
Na het voltooien van de middelbare school vertrok hij naar Amsterdam, waar hij onder meer psychologie, geschiedenis en journalistiek studeerde, zonder een doctoraal te behalen, daarvoor was deze pur-sang romanticus waarschijnlijk te onrustig en te grillig. In 1953 raakte hij betrokken bij de filmproductie, onder meer als assistent van Bert Haanstra.
Later maakte hij zelfstandig films, onder meer Ik vaar op alle winden over de botter (1973)en Morgen Dag. Daarnaast was hij zijn leven lang een gedreven fotograaf.
In 1954 trouwde hij met Anneke (Koot) Peereboom, met wie hij twee dochters kreeg. Koot zou zijn leven lang een belangrijke stuwende rol op de achtergrond spelen. Ondertussen profileerde hij zich als publicist, met bijdragen in onder meer Spiegel Historiael, de Waterkampioen en Spiegel der Zeilvaart, die hij vaak verluchte met zijn eigen foto’s.
Ook had hij literaire ambities. Zo liet hij Ida Gerhardt, met wie hij na de middelbare school contact bleef onderhouden, een manuscript van een - nooit uitgegeven - roman beoordelen. In 1961 verscheen De Bertha, de A-ford en de mannetjes, over een boottocht met zijn gezin. Water, boten, de natuur in het algemeen en het landschap van de kop van Overijssel in het bijzonder bleven zijn grote liefdes, waarvoor de basis was gelegd tijdens zijn jeugd in de IJsseldelta, die in 1990 onderwerp werd van een veelgeprezen boek.
Dat verleden bleef trekken. In 1980 streek hij, nadat hij geruime tijd had gewoond in Nederhorst ten Berg, weer neer in zijn geboortestad. Kort daarvoor had hij successen behaald met de boeken Ons Bomenland (1971) en Zwerven door ons Bomenland (1976) die meerdere malen werden herdrukt.
In de combinatie van eigen foto’s en gevatte teksten etaleerde Berk hier twee van zijn grootste talenten. Na zijn vestiging in Kampen, in een oud sigarenkistjesfabriekje dat was gebouwd op de fundamenten van een muurtoren, werd zijn woonplaats steeds meer het onderwerp of uitgangspunt van zijn activiteiten.
Hij publiceerde korte artikelen over wetenswaardigheden in zijn woonplaats, die later ook werden gebundeld en hij schreef een standaardwerk over de punter (1984), het boottype dat hij zo goed kende uit zijn jeugd en dat het onderwerp werd van de film Het Puntermaken die hij ‘live’ van commentaar voorzag in zalen door het hele land, wat lange tijd een belangrijke bron van inkomsten was.
Bij zijn dood in 2006 had hij zich in Kampen een zekere cultstatus verworven, maar zijn belang, zeker als chroniqueur van het leven in het Noordwest Overijssel reikt verder.
Auteur: drs. G.A. (Geraart) Westerink
Geboren: | 03-04-1927 Kampen | |
Overleden: | 14-04-2006 Kampen | |
Vader: | Jan Berk, fabrieksdirecteur | |
Moeder: | Jeane Waanders | |
Echtgeno(o)t(e): | Anneke ('Koot') Peereboom | |
Publicaties: | Biografisch: Huib Strengers. Gait L. Berk In: Kamper Almanak 2006, p. 173-175 Frits David Zeiler. De veelzijdigheid van Gait Berk In: Kamper Almanak 2009, p. 251-272 Kijk onderaan dit artikel voor een biliografie en filmografie van Gait Berk. | |
Laatst bijgewerkt op: | 27-02-2014 |