Albertus (Bert) Tigchelaar werd geboren op 13 december 1946 in Zwolle als tweede zoon in een gereformeerd gezin van vier jongens en een meisje. Zijn vader was Klaas Tigchelaar (1921-1988), ambtenaar bij de PTT, en zijn moeder Hendrikje Helling (1919-1995), verpleegkundige. Bert groeide op in Zwolle en ging daar naar het Christelijk Lyceum. Vanwege het werk van de vader woonde het gezin tijdelijk in Deventer (en na enkele jaren weer terug naar Zwolle) en bezocht Bert het Christelijk Lyceum in Zutphen. Hij haalde zijn einddiploma in Zwolle en wist toen al dat hij journalist wilde worden. Na de militaire diensttijd begon hij dan ook in 1968 als leerling op de provincieredactie van de Provinciale Zwolsche Courant. Na enkele jaren stapte hij over het Deventer Dagblad. Hij trouwde op 8 april 1971 in Zwolle met collega Elise (Elizabeth Hendrina van der Velden - 1947). Zij kregen twee kinderen, Klaas-Jaap (1976) en Henrike Elizabeth (1979), die nu in Duitsland wonen.

In Deventer werd Tigchelaar gestimuleerd door een collega om rechten te gaan studeren naast zijn werk. Samen met drie vrienden begon hij aan een avondstudie Volkenrecht en Internationale Betrekkingen in Utrecht, die hij afrondde met een mr.titel. In deze periode was hij ook mederedacteur van de uitgaven ‘Monumenten in Overijssel ‘(1975-1976) en ‘Historische kerken in Overijssel. Jaarboek Overijssel 1973’. Van 1974-1978 werkte hij als plaatsvervangend chef-buitenland bij dagblad De Gooi- en Eemlander in Hilversum en hij verhuisde naar Hoogland bij Amersfoort. In 1978 kwam hij terecht bij de NCRV-radiorubriek ‘Hier en Nu’. Twee jaar daarna hoorde hij via buitenlands correspondent Haye Thomas (Londen), dat er een vacature was bij de Haagsche Courant voor een correspondent in Bonn, hoofdstad van het toenmalige West- Duitsland. Eigenlijk was Tigchelaar meer geïnteresseerd in Engeland (Engels was zijn favoriete taal en hij was er als tiener geweest), maar het buitenland lokte.

Hij vestigde zich in 1980 in Bonn met vrouw (die hem assisteerde in zijn werk) en kinderen en werd buitenlands correspondent voor de Haagsche Courant en later voor het radioprogramma ‘Met het oog op morgen’ en voor de NOS-radio. Als correspondent moest hij in Bonn een uitgebreid (politiek) netwerk opbouwen en daar slaagde hij goed. Hij schreef en sprak vooral over de politieke, sociaaleconomische en culturele ontwikkelingen in Duitsland en Oostenrijk. Tekenend voor de jaren tachtig (en daarvoor) was de Nederlandse antipathie en dat vooroordeel wilde hij wegnemen met zijn teksten. Uit die tijd dateert ook zijn uitspraak “Holländer sprechen kein Deutsch. Sie sprechen etwas von dem siedenken das es Deutsch ist ‘ vanwege het slechte Duits van landgenoten.

Na bijna tien jaar ging Tigchelaar in 1989 terug naar Nederland vanwege een baan als hoofd ‘Actuele Programma’s ‘bij de NOS-radio. Het gezin ging wonen in Harderwijk. Het nieuwe werk was vooral leidinggevend, iets wat hem minder lag. Toen zich dan ook de kans voordeed om na de val van de Muur in augustus 1989 terug te keren naar Duitsland – naar de nieuwe hoofdstad Berlijn – greep hij meteen die aan. Hij werd er correspondent voor de televisie: NOS-Journaal en later NOVA (eerst NOS-Laat) en bleek herkenbaar voor zijn publiek vanwege zijn snor. Hij leerde er ook kort vertellen, want – zegt hij in een interview in 2003 - soms kreeg hij maar 100 seconden de tijd. Na een half jaar kwam de rest van het gezin ook naar Berlijn en de kinderen – nu allebei werkzaam in Duitsland – waren weer snel gewend aan het Duitse onderwijs.

In 1993 schreef hij het boekje ‘Alle Duitsers dragen lederhose’ bestemd voor Nederlanders die meer willen weten over het Duitse gezinsleven, onderwijs, wonen en werken. Tigchelaar stond bekend om zijn onbevooroordeelde blik op de samenleving in Duitsland. Hij wilde met zijn correspondentschap een intermediair zijn tussen de twee landen en het naoorlogse anti-Duitse vooroordeel wegnemen. In een interview in 2003 zegt hij ook twee vaderlanden te hebben en zich een echte Europeaan te voelen. In 2002 werd de jarenlange samenwerking met de NOS onverwacht verbroken tot grote teleurstelling van Tigchelaar; ook enkele andere oudgedienden werd de wacht aangezegd. Hij ging – min of meer gefrustreerd – met zijn vrouw permanent wonen in Lemele, waar het gezin al jaren een Nederlands pied-à-terre had.

Hij schonk zichzelf daar een sabbatical van een jaar, maar deed ook freelance werk als commentator voor de Duitse zender WDR (Westdeutschen Rundfunks). Voor de Duitsers was hij immers een Nederlandkenner. Hij versloeg o.a. de begrafenis van Prins Claus in oktober 2002 en enkele Koninklijke huwelijken). Verder hield hij lezingen, voordrachten en gaf hij gastcolleges. Hij wilde ook aantonen tonen dat er in Duitsland weerstand is geweest tegen Hitler en de anti-Duitse mening van de naoorlogse Nederlanders niet terecht was, zelfs nog in de jaren negentig. Dat deed hij in het boek ‘De gemiste kans. Staatsgreep tegen Hitler 1938. Officieren tussen moed en wanhoop ‘ (maart 2004). Verder begon hij aan zijn memoires.

Net toen hij een voorlopig contract zou krijgen bij de WDR overleed Bert Tigchelaar plotseling op 57-jarige leeftijd op 27 oktober 2004 in Lemele. Hij werd begraven in Zwolle.

Auteur: drs. Lamberthe de Jong