Anna Morian was gelegenheidsdichteres in Zwolle. Zij werd in Amsterdam geboren op 9 juni 1647 als jongste of een-na-jongste kind van Duitse ouders: Jan Moriaen de Jonge uit Neurenburg en Maria Wickaert van Frankendaal. Er waren nog twee zussen en twee broers. In 1652 verhuisde het gezin naar Zwolle, waar de vader Jan zich als ‘factoor’ (handelsagent) vestigde. In mei 1654 verkreeg hij er het burgerrecht, waarvoor hij honderd gulden moest betalen. Wellicht had het gezin een huis in de Diezerstraat, want dit adres wordt genoemd bij het huwelijk van de oudste zuster. Er woonde meer familie in Zwolle, want Hendrik Morian, een broer van Jan, was van 1661 tot zijn dood in 1670 rector van de Latijnse school. Waarschijnlijk heeft hij na het overlijden van zijn broer in 1657 de opvoeding van diens kinderen ter hand genomen.

Na haar schooltijd begon Anna met het schrijven van gedichten, ook in het Frans. Het ging om stichtelijke poëzie, verjaardags- en andere gelegenheidsgedichten. Ook schreef ze een lofzang op de landelijke omgeving van Zwolle. Vaak ging ze daar – samen met haar zus Elisabeth –op stap. Daarnaast dichtte ze over haar andere bezigheden: handwerken, zingen en lezen. Zwolle was in deze tijd een klein cultureel centrum, zo blijkt (in 1670) uit de geschriften van Overijsselse dichter en predikant Arnold Moonen (Zwolle 1644-Deventer 1711), met de Latijnse school als middelpunt. Hij was een goede vriend en leermeester van Anna. Tot haar kennissenkring behoorde de dichteres Magtelt Bossier, dochter van een predikant uit Ommen en de Zwolse Anna Rouse, gehuwd met een de medicus Hendrik Fisscher die ook dichte.

In 1672 vluchtten Elisabeth en Anna – zoals veel andere Zwollenaren - voor het oorlogsgeweld naar Amsterdam. De overgang was groot, blijkt uit een van haar gedichten en ze mist de landelijke omgeving. Niet duidelijk is of de zusters tot hun dood in Amsterdam zijn gebleven, in ieder geval zijn ze er wel gestorven. In zijn ‘Grafdight op mejuffrouwen Elizabeth en Anna Morians ’, opgenomen in de bundel, meldt Moonen dat Anna op 7 juni (oude stijl*) 1696 stierf, een week na haar zuster en dat zij beiden in Zwolle zijn begraven, Anna op 12 juni (oude stijl).

Twee jaar na haar overlijden verscheen de bundel met gelegenheidsgedichten De dichtkunst van joffrou Anna Morian, op het verzoek van goede vrienden by een gezamelt. De gedichten behoren tot de calvinistisch-piëtistische richting. Waarschijnlijk heeft Moonen de uitgave van het dichtbundeltje, dat in Deventer werd gedrukt, verzorgd.

Anna Morian is na haar dood in vergetelheid geraakt. Ook is ze abusievelijk vanwege een door G. Kalff verkeerd geïnterpreteerd citaat uit een van haar gedichten terechtgekomen in de biografische woordenboeken als ‘dichteres uit Genemuiden’. Dit werd daarna in andere literatuur overgenomen, zelfs nog in 2008, hoewel G.T. Hartong (Zwols Historisch Tijdschrift 14, 1997) heeft aangetoond dat Anna Morian alleen in Zwolle en Amsterdam heeft gewoond. Hij baseert dat op haar biografische gedichten. Er zijn nog drie exemplaren over van De dichtkunst van joffrouw Anna Morian.

*Tussen 1582 en 1700 werd in de Republiek de Gregoriaanse kalender ingevoerd. Door de wijzigingen konden de data wel tien dagen verschillen. In de overgangsperiode werden beide kalenders vaak naast elkaar gebruikt met de aanduidingen Oude stijl en Nieuwe stijl.

Auteur: drs.Lamberthe de Jong

Zie ook Biografisch Portaal