Evert van Benthem


Evert van Benthem was in 1985 de winnaar van de dertiende Elfstedentocht. De Elfstedentocht van 1985 was de eerste na de beruchte tocht 22 jaar eerder in 1963, die gewonnen werd door Reinier Paping. De voorafgaande jaren had Evert geoefend op de ijsvlaktes van het nabijgelegen natuurgebied "De Wieden". Schaatser Jeen van den Berg heeft hem als coach daarbij begeleid, waarbij hij met name de bochttechniek van Van Benthem wist te perfectioneren.


De onmogelijkheid om zijn veebedrijf uit te breiden had als gunstig neveneffect dat hij veel tijd had om te trainen. Via het langebaanschaatsen kwam hij terecht in het marathonschaatsen. Bij de start van de tocht behoorde Evert niet tot de favorieten.
Hiertoe behoorden wel Kooiman, Ruitenberg, Kruithof, Niesten en anderen. Van Benthem werd niet of nauwelijks genoemd.
Op 21 februari 1985 gingen 277 wedstrijdrijders en 16.000 toerrijders van start. Op wat uitlooppogingen na bleef mede door het straffe tempo een grote groep bijeen, totdat een aantal kluunplaatsen in de buurt van Harlingen tot gevolg had dat het peloton versnipperde.

Eén van de kanshebbers, Jan Roelof Kruithof, verloor hier zoveel tijd dat hij kansloos werd voor de eindzege. Na Harlingen reden 12 man op kop, aangevoerd door Jos Niesten en Albert Bakker. Op weg naar Dokkum moesten er rijders lossen, als laatsten Albert Bakker en Wim Westerveld, totdat een kwartet overbleef: Jos Niesten, Henri Ruitenberg, Evert van Benthem en Jan Kooiman.
Het viertal nam kop over kop over en bouwde de voorsprong op de achtervolgers verder uit. De sprint op de Bonkevaart ging vooral tussen Henri Ruitenberg en de relatief onbekende 26-jarige Evert van Benthem en werd met een meter verschil in het voordeel van de laatste beslecht. Jos Niesten en Jan Kooiman werden respectievelijk derde en vierde.

Na drie minuten kwamen kort na elkaar Teun Busser, Wim Westerveld, Albert Bakker, Anne Postmus, Wim Vos en (Dolle) Dries van Wijhe binnen. Negen minuten na de winnaar kwam het volgende groepje binnen met daarbij Jan Roelof Kruithof.
De tocht was verreden in de recordtijd van 6.46.47. Na afloop bleek er een hap uit de schaats van Van Benthem te zijn geraakt - een wonder dat hij daarmee de finish had gehaald.
Na de felicitaties van de koningin en de huldiging in de Frieslandhal volgde diezelfde avond nog een uitgebreide huldiging van de winnaar in zijn woonplaats St. Jansklooster.

Om te bewijzen dat hij geen eendagsvlieg was bereidde hij zich voor op een volgende Elfstedentocht, die al heel snel zou volgen. Op 26 februari 1986 behoorde hij wel tot de kanshebbers. Het waren andere omstandigheden dan het jaar ervoor, de kluunplaatsen waren beter aangelegd, maar het ijs was slechter en in plaats van temperaturen rond het vriespunt vroor het in 1986 gemiddeld 7 graden.
Een kwartet, bestaande uit Wout de Vries, Marten Hoekstra, Hans Bouma en Jan Kooiman reed lange tijd aan de leiding. Pas bij Franeker sloten Albert Bakker, Evert van Benthem, Rein Jonker, Nanne Semplonius en Robert Kamperman zich bij het viertal aan.

Van Benthem ontsnapte uit de kopgroep, kreeg een minuut voorsprong, maar werd door de kopgroep weer achterhaald. Rein Jonker ging op avontuur en kreeg weer gezelschap van Evert van Benthem. Het duo kwam als eerste in Dokkum aan en werd op weg naar Leeuwarden niet meer achterhaald.
Van Benthem liet het niet op een sprint aankomen en schudde Jonker op de Oudkerkstervaart van zich af. Op de meet bedroeg de voorsprong op Rein Jonker 1 minuut en 7 seconden. Derde werd Robert Kamperman op 1.30, vervolgens kwamen Nanne Semplonius, Albert Bakker, Jan Kooiman, Hans Bouma, Hilbert van der Duim, Henri Ruitenberg en Andries Kasper over de finish. Zij bleven allen binnen 10 minuten van de winnaar.

In 1997 reed Van Benthem de Elfstedentocht als toerrijder. De tocht werd voor hem één grote ereronde. Onderweg is hij nog gestopt om op de televisie de aankomst te volgen zien. Hij zag zijn broer Henk als vierde finishen.
Evert en zijn vrouw Jannette, dochter van een bollenteler, groeiden beiden op in Ens in de Noordoostpolder, waar hun beider ouders als pioniers een bedrijf begonnen waren. In 1984 kocht het echtpaar van Benthem een oude historische boerderij in St. Jansklooster en verhuisden ze hun veebedrijf met 55 melkkoeien van Ens naar St. Jansklooster.
Datzelfde jaar nog werden de melkquota ingevoerd, waarbij bleek dat uitbreiding van het bedrijf er nauwelijks inzat. Nieuw-Zeeland werd bezocht en bleek een prachtig land voor boeren, zonder veel beperkende regelgeving. Maar het was ook ver weg van familie. Met de naamsbekendheid van Evert als steuntje in de rug begonnen de Van Benthems een zuivelboerderij en in 1993 startten ze de verkoop van Benthemmer kazen. Vam Benthem's zuivelboerderij werd een toeristische attractie. Zo'n 30.000 tot 40.000 mensen kwamen jaarlijks voorbij, goed voor de verkoop van zuivelproducten maar ook een aantasting van de privacy.

In 1999 stopte van Benthem definitief met schaatsen en in 2000 kwam een sluimerende wens tot vervulling en emigreerde hij met vrouw en drie zoons naar de staat Alberta in Canada. Hij vestigde zich in de buurt van het dorpje Spruce View, anderhalf uur rijden ten noorden van Calgary (waar zich de Olympic Oval bevindt) en nabij het Sylvan Lake.
Ze kochten van Noorse pioniers een landbouwbedrijf met veel grond in een vlak en schaars bevolkt gebied met uitzicht op de Rocky Mountains. De Van Benthems kozen bewust voor een bedrijf met onder meer melkkoeien, inmiddels hun stiel geworden. Vlakbij hun boerderij bevindt zich een prachtige kreek waar je kunt schaatsen en een groot bos waar gelanglaufd kan worden. Het grote Sylvan Lake ligt op 26 kilometer van het woonhuis van Evert van Benthem.
In het gelijknamige stadje bevinden zich cafeetjes, hotels en een boulevard. Een prachtige locatie voor schaatstochten. Sinds 2004 organiseert Van Benthem hier samen met anderen en onder de vlag van de Foothills Speed Skating Association jaarlijks toertochten, wedstrijden en marathons over 50, 100 en 200 kilometer waarvoor ook liefhebbers uit Nederland over komen vliegen.

De van Benthem's denken er niet aan om ooit voorgoed naar Nederland terug te gaan. Ze komen er alleen nog op bezoek en Evert zal meteen het vliegtuig nemen wanneer er weer een Elfstedentocht wordt uitgeschreven.

Auteur: Tonny Peters 

Zie ook Canon van Vollenhove
Geboren:   21-11-1958 Vollenhove
Vader:   Roelof van Benthem
Moeder:   Hilligje Driessen
Echtgeno(o)t(e):   Jannette de Kroon
Laatst bijgewerkt op:   19-06-2018