Catharina (Cato) Elderink werd op 28 februari 1871 in Enschede geboren. Haar vader was fabriqueur, ze groeide op in een zekere welstand. Als kind had ze veel bewondering voor de Mecklenburgse schrijver Fritz Reuter die o.a. Ut de Franzosentid schreef in een sterk op het Twents gelijkend dialect. Op jonge leeftijd al vond ze het mooi om met de Twentenaren te praten over het leven van het Twentse volk in vroeger tijden. Ze zou het jammer vinden wanneer al die oude verhalen voorgoed zouden verdwijnen. Enschede was in haar tijd omringd door velden en bos. Graag zwierf ze hier rond op het platteland. Veel informatie ontleende ze aan de verhalen van haar vader. De familie Elderink bezat boerderijen in Buurse, waar ze vaak kwam.

Haar werkzame leven begon in 1892 in Amsterdam in het Buitengasthuis aan de Overtoom en toen dat werd gesloten, in het Wilhelminagasthuis, waar ze haar diploma verpleegster haalde. Volgens eigen zeggen was ze de eerste Enschedese gediplomeerde verpleegster. Rond 1910 keerde ze terug naar Enschede waar ze in dienst trad van de “Afdeling Enschede tot bestrijding van de tuberculose”. Haar taak bestond onder meer uit het bezoeken en adviseren van patiënten. Daarbij kwam ze ook regelmatig op het platteland, waar ze veel kennis over volksverhalen, geschiedenis en gebruiken opdeed. Hoewel zij sprak in het (Enschedese) "burgerplat" en het "Buurser boerenplat" niet machtig was, gaf het feit dat ze dialect sprak een vertrouwensbasis, waardoor de boeren gemakkelijk "los'" kwamen met hun verhalen. Ook trok zij per fiets naar onder meer Rijssen en Markelo en zocht daar de mensen op. Cato Elderink was ongetrouwd, evenals haar 3 zusters en broer. Samen namen ze 4 Hongaarse kinderen onder hun hoede tijdens de hongersnood in Midden-Europa na de Eerste Wereldoorlog. Een foto van de zussen en broer Elderink met 2 van de geadopteerde kinderen is hiernaast afgebeeld, waarop Cato zittend rechts te zien is.

In 1920 kreeg ze eervol ontslag en kon ze zich aan het schrijven gaan wijden. Haar eerste (in de Tubantia) gepubliceerde gedicht (over de barrière aan de grens in het Aamsveen) dateerde van 1914. Dat het gedicht geplaatst werd had ze te danken aan Ko van Deinse. Van Deinse, de eerste conservator van de Oudheidkamer Twenthe en auteur van "Uit het land van katoen en heide" was haar overbuurman in de Marktstraat (vlak bij de Nederlandsche School voor Nijverheid en Handel). Aan hem had ze een goede gesprekspartner wanneer het ging over het Twentse volksleven.

Haar onderzoek en het schrijven van Twentse gedichten en schetsen resulteerden o.a. in “Oet et laand van aleer : Twenther vertelsels” (1921) en “Twenther leu en laand en lèven” (1937), een echt standaardwerk, waarin ze in drie hoofdstukken (In de veldgroond, Op ’n esch, Et stadslèven) de geschiedenis van Enschede en omgeving weergaf. Voor beperkte (familie)kring schreef ze twee boeken over de familiegeschiedenis van de Blijdensteins, n.l. "Een Twentsch fabriqueur van de achttiende eeuw" (1923, heruitgave 1976) en "Het geslacht Blijdenstein" (1926, heruitgave 2003). Ze had het geluk dat de familiearchieven op het Amelink (buiten de stad gelegen) bewaard werden, zodat ze niet bij de stadsbrand van 1862 verloren zijn gegaan.

 

Dee met mi-j gungen op ’t lèvenspad?