Frederik Adolf van der Marck (1719-1800)
Van der Marck werd geboren in een gezin dat vlak over de grens met de Republiek woonde, en zeer op de Verenigde Nederlanden was georiënteerd. Hij studeerde rechten en filosofie te Duisburg (promotie 1748), was advocaat te Arnhem (1748-1758), hoogleraar te Groningen (1758-1773), na conflicten over zijn staatkundige en theologische opvattingen uit zijn ambt gezet; hoogleraar te Lingen (1773-1783), te Deventer (1783-1787), na de inval door de Pruissen gedwongen te vluchten, hoogleraar te Burgsteinfurt (1788-1795) en tenslotte wederom te Groningen (1795-1800).
Door toedoen van Joan Derk van der Capellen tot den Pol kwam Van der Marck, die zich verbannen voelde als docent aan het Gymnasium Academicum in het afgelegen landstadje Lingen, naar Deventer. Het was volgens Van der Capellen de bedoeling, dat de hoogleraar van het Athenaeum Illustre te Deventer 'een kweekschool van Patriotten' zou maken. Vanwege het kleine aantal docenten en studenten en de beperkte functie van het Athenaeum (de studenten konden er geen examens afleggen) was die doelstelling te hoog gegrepen. Van der Marcks plan, het Athenaeum tot een volwaardige universiteit op te waarderen, vond geen doorgang.
Het docentschap van Van der Marck viel in de bewogen jaren van het conflict tussen Patriotten en Prinsgezinden. Hij stelde zich niet alleen op als een intellectueel leidsman van eerstgenoemden, maar nam ook daadwerkelijk deel aan het politieke leven. Zo was Van der Marck 'gecommitteerde uit de burgerij' en voorzitter van de burgercommissie. Bovendien maakte hij deel uit van de kerkenraad van de Waalse gemeente in de Broederenkerk, trefpunt van Patriotsgezinden.
Na de Pruissische inval vluchtte Van der Marck naar Burgsteinfurt. Opnieuw werd hij hoogleraar aan een perifere instelling, ditmaal het 'Gymnasium Arnoldinum', waar net als in 1783 te Deventer een extra leerstoel voor hem in het leven was geroepen. Toen de Fransen in 1795 de Nederlanden binnenvielen boden zowel Deventer als Groningen hem (opnieuw) een leerstoel aan. Het aanbod van eerstgenoemde stad aanvaardde hij en tot zijn overlijden is hij in functie gebleven. Frederik Adolf van der Marck is waarschijnlijk op het kerkhof van het Pelstergasthuis te Groningen begraven.
dr. C.M. Hogenstijn (SAB)
Zie ook Biografisch Portaal
Geboren: | 09-03-1719 Hatnegge (Graafschap Mark) | |
Overleden: | 01-11-1800 Groningen | |
Vader: | Johan Adolf van der Marck | |
Moeder: | Johan Adolf van der Marck | |
Echtgeno(o)t(e): | Agneta van der Horst (1730-1798) | |
Publicaties: | Redevoering over de Liefde tot het Vaderland (...) (Deventer/Amsterdam, 1783) (inaugurele rede), alsmede diverse juridische werken | |
Laatst bijgewerkt op: | 03-04-2014 |