Bernard Aa

Bernard Aa werd geboren in Olst, als telg uit een molenaarsgeslacht, maar groeide op in Raalte, waar zijn vader aan de Varkensmarkt een maalderij was begonnen. Naast het malen van graan, werden in de zaak allerlei producten verkocht, van eieren en koloniale waren tot verf en chemicaliën.

Bernard begon in 1943 een firma voor zichzelf onder de naam Bea (=Bernard Aa). Aanvankelijk maakte hij onder meer instant pudding (de Bea 5 minuten pudding) en andere molenaarsproducten. De zaken liepen niet goed, totdat hij zich omstreeks 1950 onder de naam Beaphar ging toeleggen op het vervaardigen van diergeneesmiddelen en speciaal op homeopatische middelen voor honden en katten. Geen voor de hand liggend product in die tijd, maar zijn achtergrond dreef hem in die richting: hij had een passie voor dieren en hij had, gezien de producten die in de zaak van zijn vader werden verkocht, verstand van chemicaliën en verwante stoffen. Het bedrijf werd gestaag uitgebreid, bedrijven uit hetzelfde of nabijgelegen marktsegmenten werden overgenomen, eerst in Nederland, later in heel Europa. In 1983 werd door Beaphar een nieuw product, de vlooienband, geïntroduceerd, waarmee de merknaam voorgoed gevestigd werd.

In de oorlogsjaren "40-'45 zat hij in het verzet. Volgens Richard Woolderink, auteur van Raalte in oorlogstijd '40-'45, relativeerde hij wat hij en anderen toen deden nogal sterk. "Als we geweten hadden wat werkelijk de consequenties waren geweest, zoals we dat na die oorlog konden lezen en horen van anderen, hadden we misschien wel heel anders beslist. We rolden er in om de bezetter tegen te werken, en probeerden het zo goed mogelijk te doen". Hij voelde zich absoluut geen held, liet hij duidelijk merken.

Bernard Aa was naast fabrikant en werkgever vooral Bekend Raaltenaar. Hij nam vele initiatieven en zat in diverse besturen van verenigingen waarvan hij de oprichter of een der oprichters was. Zo was hij medeoprichter en lange tijd voorzitter van de RAM (Raalter Automobiel- en Motorclub) en was als zodanig betrokken bij de bekende wegraces op de Luttenberg. Vanuit de RAM werd ook de jaarlijkse Zonneschijnrit voor minder validen georganiseerd. Hij was voorzitter van de Oranjevereniging, het folkloristisch Salland Festival en het Cultuur Historisch Genootschap. Ook zat hij in de organisatie van de Stoppelhaene. Nieuwe initiatieven nemen, plannen bedenken en deze realiseren was wat hij het liefste deed. Dienden zich anderen aan, aan wie hij een en ander over kon dragen, dat deed hij dat graag, om zich weer met iets anders bezig te kunnen houden.

Zijn spreekvaardigheid wendde hij niet alleen aan als voorzitter, maar ook in de gemeenteraad, waarin hij een aantal jaren de VVD vertegenwoordigde.Naast praten kon Bernard Aa ook schrijven. Onder meer in het Overijssels Dagblad schreef hij een groot aantal columns onder pseudoniem Benaads over Raalte, Salland en de Sallanders. In 1992 en 1994 werden een aantal verhalen gebundeld in: Benaads doldwaze verhalen uit het Sallandse land. In 2000 bracht zijn zoon Henk Aa een nieuwe bundel uit ter ere van zijn vader, waarin de al eerder uitgegeven verhalen, aangevuld met nieuwere.

In 'Raalte, een verhaal apart' typeert Herman Hannink de 'flamboyante en veelzijdige' Bernard Aa vooral in zijn hoedanigheid als voorzitter: 'Als voorzitter voelde Bernard zich in zijn element. Veel genoegen beleefde ik altijd aan zijn sprankelende geest. In de verwelkoming van een gastspreker wist hij zonder blikken of blozen een reis naar Israël te verwerken en aan elk dankwoord verbond hij een gedicht van eigen makelij, zonder dat het de aanwezigen duidelijk werd in welke relatie zijn reis of poëzie tot het eigenlijke onderwerp stond. Dat maakte Bernard zo boeiend en onaantastbaar tegelijk. Bernard redeneerde ook niet, Bernard vertelde. Z'n verhalen waren bijna altijd goed en bijna nooit ter zake. Dat was ook zijn charme'. Bernard Aa bezat zelfverzekerdheid, onwankelbaar vertrouwen en lef en werd volgens Hannink nooit een 'éminence grise', want wist tot op hoge leeftijd iets kwajongensachtigs te behouden en bleef een creatieve persoonlijkheid.

De veelzijdigheid van Bernard Aa blijkt ook uit nog een hobby die hij beoefende, tekenen en schilderen. Vooral in zijn laatste levensjaren heeft hij veel geschilderd. De tekeningen in zijn verhalenbundels waren van zijn eigen hand.

Zijn verdiensten leverden hem in 1985 de benoeming tot Ridder in de Orde van Oranje Nassau op.

Bernard Aa overleed op 12 augustus 2000 op 84 jarige leeftijd. Hij werd op 17 augustus op een door twee paarden getrokken rouwkoets van zijn woning in De Zeven Linden naar de Kruisverheffing begeleid door familie, vrienden en bekenden. Op de zwarte kist lag het wapen van Raalte aangebracht. Zijn rouwstoet werd afgesloten door een gezadeld, onbereden paard, met rijlaarzen hangend in de beugels. Een gebruik dat afkomstig is van de huzaren, waarbij ook Bernard Aa diende.