Herman van der Worp (1849-1941)


Hermannus Wilhelm (Herman) van der Worp wordt op 8 januari 1849 geboren in Zutphen. Hij had elf zussen en broers. Vader Willem had een artistieke opleiding genoten in Antwerpen en was tekenleraar aan de HBS te Zutphen. Ook was hij werkzaam als kunstschilder en hij stond enkele jaren te boek als professioneel fotograaf. Net als zijn vader wordt Herman fotograaf en kunstschilder. Hermans oudste werk als kunstschilder stamt van rond 1875. In het Stedelijk Museum van Zutphen hangt een werk uit 1878 genaamd: ' Gezicht op Zutphen'. Hier zijn al de warme kleurtinten te herkennen die hij ook in veel van zijn herfsttaferelen heeft gebruikt. Jarenlang combineerde hij fotografie met schilderen totdat hij net voor de eeuwwisseling de camera aan de wilgen hing. Via aquarellen, houtskool, pastel en vooral olieverf drukte hij op een kunstzinnige manier uit hoe hij zijn omgeving zag. Zijn ervaring als fotograaf was hierop van invloed. Hij keek als het ware door de lens naar de natuur en de omgeving en wist precies die uitsnede vast te leggen waar het om ging. In zijn Zutphense tijd werd Herman ook actief in het verenigingsleven. Zo was hij jarenlang bestuurslid van de kunstvereniging Pictura, waar hij onder meer de functie van ‘direkteur van orde’ bekleedde, wat betekent dat hij “meer bijzonder belast (is) met de inrigting en leiding der Kunstbeschouwingen en Tentoonstellingen.” In 1924, toen hij al in Delden woonde, werd hij benoemd tot erelid. Ook was Herman lid van de schutterij en in Delden van zangvereniging Armonia.

Van Zutphen naar Delden
Herman van der Worp schrijft zich in het gastenboek van hotel De Zwaan in op 1904 als H. W. v. d. Worp met woonplaats Zutphen. Herman was al 57 toen hij zich in augustus 1906 definitief vestigde in Delden. Hij voelde zich meteen thuis en ook aangetrokken door de natuurrijke omgeving. We weten niet helemaal precies waarom hij nu voor Delden heeft gekozen. Hij heeft zeker ook op de Veluwe gekeken in Apeldoorn, rondom Den Haag en bij zijn broer in Purmerend. Rond 1906 besloot hij zijn intrek te nemen in Hotel Carelshaven. Tot zijn ziekte in 1939 genoot hij daar voor 40 gulden per week kost en inwoning. 'Zijn' kamer 28, net onder het dak van het hotel, is inclusief stalen bed nog in de oude staat te bewonderen. In 1907 maakte hij kennis met de baron. Deze zou Herman van der Worp in het bos tegenover Carelshaven hebben ontmoet, waarbij de baron gezegd moet hebben: 'Ik bouw voor u een atelier'. En hij hield woord. Aan de Zaagmolenweg, op loopafstand van Carelshaven, werd speciaal voor Van der Worp een atelier gebouwd. Vanaf 1 mei 1908 tot 1940 betaalde Herman hiervoor jaarlijks 30 gulden pacht; een bedrag dat nooit verhoogd is tijdens zijn leven.

Driewieler
Getooid met een lange baard bewoog Herman zich op een opvallende manier in en rond Delden; op een driewieler. Op die manier viel hij extra op in het straatbeeld. Schrijver/journalist Herman Haverkate voerde hem op in zijn boek 'Krabbels op oude Ansichten' en mevr. J. van de Meene- de Jong vermeldde in een publicatie van De Jan Lucaskamp in 1987 het volgende over Van der Worp: “het was Sinterklaas in eigen persoon. Met zijn driewieler reed hij midden op de "grote" straat". Hij was niet getrouwd en 60 á 70 jaar en een echte kindervriend. Op 5 december mochten wij buurkinderen de schoen bij hem zetten en de andere dag weer ophalen. We hadden er dan een cadeautje in en iets lekkers...'. Hieruit, en uit andere overleveringen blijkt dat Herman geen zonderlinge of afstandelijke man moet zijn geweest. Hij genoot van de vrijheid, het alleen zijn met de natuur en de omgeving. Hij had contact met collega's als Simon de Heer, Rabbers en Krul. Van Simon de Heer stamt het mooie portret uit 1930 van Van der Worp dat nog steeds te zien is in Carelshaven.

Werk
Van der Worp moet honderden stukken hebben gemaakt in zijn lange werkzame leven. Vele werken zijn verspreid over het land en zelfs naar de Verenigde Staten verkocht. De locatie en het bestaan van 160 is bekend. In Nederland hangen er onder meer schilderijen in het Veenkoloniaal Museum, stedelijk Museum Zutphen, TwentseWelle, op Twickel, Carelshaven en bij vele particulieren, met name in en rond Delden. Ook heeft hij nog een muurschildering gemaakt in de serre van Hotel de Zwaan, die helaas is verdwenen rond 1969.

Van 1939 tot zijn overlijden in april 1941 verbleef hij in het RK-Ziekenhuis in Delden. Herman is begraven op de algemene begraafplaats te Delden waar zijn graf nog steeds te zien is.

Tekst: redactie van deze website op basis van informatie en teksten van Gert Banis
Geboren:   08-01-1849 Zutphen
Overleden:   09-04-1941 Delden
Publicaties:   Gert Banis. Gezocht en tentoongesteld: schilderijen Herman van der Worp In: Twickelblad, zomer 2012 Herman Haverkate. Van der Worp In: Krabbels op oude ansichten, 1975, p. 115-118
Laatst bijgewerkt op:   30-04-2014